Past retreats

คอลัมน์ "ธรรมะเพื่อความพ้นทุกข์"

“...ดูจิตดูใจ ความโกรธเกิดขึ้นเรารู้ทันก็เรียกว่า
เรามีสติ เราเห็นอีกว่าความโกรธก็ไม่ใช่จิต เป็นสภาวธรรมที่
แปลกปลอมเข้ามาชั่วครั้งชั่วคราว มีเหตุก็เกิด หมดเหตุก็ดับ
บังคับไม่ได้ ผ่านมาแล้วก็ผ่านไป เป็นสิ่งที่จิตไปรู้เข้าเท่านั้นเอง
อย่างนี้เห็นด้วยปัญญา รู้ว่าความโกรธตกอยู่ใต้กฎไตรลักษณ์
การดูรูปก็ตาม ดูนามก็ตาม ต้องดูจนเห็นไตรลักษณ์
ถ้าเป็นกามสุขัลลิกานุโยคก็ลืมกายลืมใจ ไม่ได้ดูกายดูใจ มัวแต่
คิดเรื่องอื่นเพลินไป ถ้าเป็นอัตตกิลมถานุโยคก็เพ่งกายเพ่งใจ
รู้สึกกายรู้สึกใจด้วยสติ แต่ไม่ได้เห็นความเป็นไตรลักษณ์ของมัน
จะเห็นไตรลักษณ์ได้ต้องเป็นทางสายกลาง ไม่เผลอแล้วก็
ไม่เพ่ง เอาไว้ ร่างกายมันเคลื่อนไหว เราเป็น คนดู จิต ใจมัน ทำงานไป
เคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง ใจเราเป็นคนดู ค่อยๆ ดูไปจะเห็นเลยว่า
ร่างกายก็ทำงานของเขาไปเรื่อยๆ ไม่ใช่ตัวเรา ร่างกายยืนเดินนั่ง
นอน ไม่ใช่เรา จิตเป็นผู้ไปรู้เข้า"
ความโลภ ความโกรธ ความหลง ความฟุ้งซ่าน ความหดหู่ เกิดขึ้น ความสุข ความทุกข์เกิดขึ้น กุศลเกิดขึ้น สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่ถูกรู้ถูกดูทั้งสิ้น ถ้ามีจิตเป็นผู้รู้ผู้ดูอยู่ก็จะเห็นเลยว่าความสุข ความทุกข์ กุศล อกุศลทั้งหลายแหล่ ไม่ใช่คน ไม่ใช่สัตว์เราจะเห็นเลยว่าความโกรธมันเกิดขึ้นมาพอเรารู้ทันก็เห็นเลยว่าความโกรธไม่ใช่คนหรอก ความโกรธไม่ใช่ตัวเราด้วย แต่เป็นสิ่งที่จิตไปรู้เข้าถ้าภาวนาแล้วจะรู้เลยว่าความโกรธไม่ใช่เรา แต่คนภาวนาไม่เป็นจะไปคิดว่าเราโกรธ ถ้ารู้ว่าเราโกรธก็ยังดีนะ ส่วนใหญ่ไม่รู้ว่าโกรธด้วยซ้ำ โกรธจนอาละวาดไปเต็มที่แล้วก็เพิ่งนึกได้ว่าเมื่อกี้โกรธ หรือไปเชือดคอเขาตายแล้ว โถเมื่อกี้ไม่น่าโกรธไปเชือดคอเขาตาย อย่างนี้ไม่เรียกว่ารู้ มันไม่ทันการณ์แล้ว ช้าเกินไปเรามาฝึกจิตไม่ให้เผลอไม่ให้เพ่ง รู้สึกตัวสบายๆ ดูกายทำงาน ดูใจทำงาน ดูอย่างที่เขาเป็น ถึงวันหนึ่งจะเห็นเลยว่าทุกอย่างไม่มีตัวเราเลย ร่างกายก็ไม่ใช่เรา จิตใจก็ไม่ใช่เราดูได้อย่างนี้แล้วความทุกข์จะตั้งอยู่ที่ไหนล่ะ ความทุกข์มันตั้งอยู่ที่ตัวเรา ถ้าตัวเราไม่มีเสียแล้วความทุกข์ก็ไปอยู่ที่รูปที่นามที่กายที่ใจก็เรื่องของมัน กายมันทุกข์แต่ใจไม่ทุกข์ เป็นขนาดนั้นก็สบาย โลกจะแตกก็เรื่องของโลก ตอนนี้ยังหายใจอยู่ ยังมีสติปัญญาอยู่ นี่ได้บุญแล้วพวกเราฝึกนะ แล้วต่อไปไม่ว่าอะไรจะเกิดในชีวิตเรา เรสู้ได้ ทั้งนั้น ไม่ทุกข์หรอก ความยากลำบากอาจเข้ามาที่ร้างกายเราได้ แต่มันไม่กลายเป็นความทุกข์ท่วมใจ"
.ความจริงของชีวิตนั้นแสดงตัวอยู่ตลอดเวลาในกายในใจของเรานี้เอง เรียนกัมมัฏฐานจึงไม่ต้องไปเรียนไกล ให้เรียนอยู่ในกายในใจนี้แหละ ซ้ำแล้วซ้ำอีก วันแล้ววันเล่า เรียนลงไปในร่างกาย เดี๋ยวก็สุข เดี๋ยวก็ทุกข์ เดี๋ยวปวดโน่น เดี๋ยวเจ็บนี่เดี๋ยวหายใจออก เดี๋ยวหายใจเข้า เดี๋ยวยืน เดี๋ยวเดิน เดี๋ยวนั่งเดี๋ยวนอน เดี๋ยวหนาว เดี๋ยวร้อน เดี๋ยวหิว เดี๋ยวกระหาย เดี๋ยวอิ่มเดี๋ยวขับถ่าย มีแต่ความเปลี่ยนแปลงในร่างกายนี้ตลอดเวลาเดี๋ยวก็เจ็บไข้ ยังแข็งแรงอยู่ก็ดูความเจ็บไข้ยาก พอร่างกายทรุดโทรมลงก็ดูได้ง่าย ถ้าแก่แล้วก็เห็นความเจ็บไข้ได้เนืองๆ เห็นร่างกายทรดุโทรม นี่ดูความจริง ในร่างกาย มีแต่ความแปรปรวนมีแต่ความบีบคั้น ความแปรปรวนนี้ไม่เที่ยง เรียกว่า อนิจจัง ความบีบคั้นนั้นเป็นทุกข์ สั่งมันไม่ได้ ไม่เป็นไปตามอำนาจ เรียกว่า อนัตตานี่เรียนความจริงเหล่านี้เรียนความจริงในกายอย่างเดียวไม่พอ เราไม่ได้มีแต่ร่างกาย เรามีส่วนที่เป็นนามธรรมด้วย ดูลงไป ความรู้สึกสุขความรู้สึกทุกข์ก็ไม่เที่ยง แต่เดิมเราไม่ได้ดู เรามีความสุขเกิดขึ้นเราก็พอใจ ความทุกข์เกิดขึ้นเราก็เกลียดมัน ใจเราไม่เป็นกลางให้ตามรู้ตามดูไป ความสุขเกิดขึ้นมันก็ของชั่วคราว ความทุกข์เกิดขึ้นมันก็ของชั่วคราว อะไรๆ มันก็ของชั่วคราวไปหมด ดูลงไป บางทีใจก็เฉยๆ ขึ้นมา เฉยๆ ก็ชั่วคราว เดี๋ยวก็สุขเดี๋ยวก็ทุกข์ขึ้นมาแทนหมุนไปเรื่อยมีแต่ของไม่เที่ยง ดูอย่างนี้"
อริยสัจ เพื่อความพ้นทุกข์ 109
หลวงพ่อปราโมทย์ ปราโมชุโช
<<<<<<<<<<<<<<<<
http://www.dhamma.com/en/ and
http://www.trisikkhameditationcenter.org/
<<<<<<<<<<<<<<<